دانلود مقاله در مورد سفال 50 ص
دانلود مقاله در مورد سفال 50 ص
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 54 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
فهرست مطالب
مقدمه
نقش تزئين
سفالينه با تزئين تقليد زرين فام
ساخت و تزئين
سفالينه زرين فام دوره متاخر قرن دهم الي چهاردهم
روش ساختن سفالينه
نتيجه گيري
2
مقدمه:
زماني كه بشر به استفاده از ظروف سفالين پرداخت، دست ساخته هايش بسيار ابتدائي و عاري از هر گونه تزئين يا پوشش لعاب بود، ولي بتدريج كه ذوق و سليقه و حسن زيبائي شناسي قوت گرفت ظروف سفالين به نقوش گوناگون و سپس به پوشش لعاب آرايش داده شد.
كاوشهاي باستانشناسي در محوطه هاي باستاني ايران مويد آن است كه تسلسل و تكامل ساخت ظروف بي لعاب در قرون متمادي حفظ گرديده و هنرمندان سفالگر با پيشرفت هنر سفلگري همزمان و در كنار ظروف سفالين لعابدار در ظروف بي لعابدار در ظروف بي لعاب نيز مبتكر بوده و اين شيوه و سنت را تا به امروز حفظكرده اند. وفور ظروف بي لعاب به نسبت انواع ديگر سفالينه بعلت كاربرد اين نوع سفالينه در زندگي توده مردم بوده است.
تاريخ گذاري ظروف بي لعاب اوايل اسلام بعلت ادامه سنت سفالگري ساساني ، بسيار مشكل است و بدين سبب متخصصان اين نوع سفالينه را عرب ساساني ناميده اند.
پس از سقوط امپراتوري ساسانيان ( سال 622 ميلادي ) و گرايش ايرانيان بدين مبين اسلام قسمتهائي از اين سرزمين تا مدتها تحت تاثير شيوه هاي هنري گذشته قرار داشته است كه از آنجمله ناحيه درياي خزر مي باشد. در اين منطقه روش و سنت هنر ساساني بويژه در زمينه فلز كاري و سفالگري ادامه يافته و ظروف سفالين بشيوه متقدم ساخته مي شده است. حفريات باستانشناسي در ناحيه درياي خزر كه محوطه هاي باستاني بيشماري را در بر ميگيرد . كشف ظروف سفالين اواخر ساساني و اوايل اسلامي و قابل مقايسه بودن آنها اين نظريه را اثبات مي نمايد.
پژوهشهاي باستانشناسي سالهاي اخير در مراكز تمدنهاي اسلامي ايران چون : نيشابور ، ري، جرجان، سيراف، استخر، تخت سليمان، سلطانيه، فسا، غبيرا و شوش كه در ادوار اسلامي از آباداني و ثروت برخوردار بوده اند شناخت باستانشناسان را در تكامل سفالينه بي لعاب تا حدي آسانتر كرده است. سفالينه بي لعاب اسلامي بسيار متنوع و از جهات مختلف مانند خمير، شكل و تزئين قابل بررسي است.
خمير:
3
گل خمير كه در ساخت ظروف سفالين بي لعاب بكار برده شده برنگهاي نخودي، قرمز و خاكستري است، كه بصورت نرم و سخت ساخته شده است.
شكل:
سفالگران اسلامي در ساخت ظروف بي لعاب از شكلهاي گوناگون استفاده نموده و ساخت بعضي از ظروف مانند كوزه در ادوار مختلف بيك شكل ادامه داشته است، بطوريكه شناخت و تاريخ گذاري اين نوع ظروف تا حدودي مشكل شده است.
مهمترين گروه سفالينه بي لعاب را خمره، كوزه و آبخوري تشكيل مي دهد كه عموما با خمير قرمز يا نخودي ساخته مي شده و در اغلب كاوشهاي باستانشناسي محوطه هاي اسلامي، به وفور يافت شده است.
اشكال ظروف شامل: خمره، كوزه، آبخوري، كاسه، پياله، بشقاب، گلدان، قمقمه و ديگر انواع ظروف سفالين مورد نياز روز مره زندگي بوده كه هر يك با ويژگيهاي مشخص از نظر بدنه، دسته، پايه و لبه ساخته مي شدند.
نقش تزئين:
زيبائي خاصي كه نقوش متفاوت و تزئينات گوناگون به سفالينه بي لعاب مي بخشد مهارت و استادي سفالگران ادوار مختلف اسلامي را كاملا روشن مي سازد. نقوش تزئيني سفالينه بي لعاب از نظر تكنيك به چند دسته تقسيم مي شود:
الف – نقش كنده
تكنيك نقش كنده در سفالگري ايران سابقه طولاني داشته و از ابتداي سفالگري از نقش كنده براي تزئين سفالينه استفاده مي شده است. تداوم اين تكنيك كه تا امروز نيز استمرار يافته در اغلب مراكز سفالگري با شيوه هاي تقريبا يكسان حفظ شده است.
نقش كنده روي سفالينه بي لعاب متنوع و شامل. نقوش هندسي، موجي، زيگزاكي، نقطه چين، خطوط موازي و عمودي و نقوش گياهي بوده كه اغلب روي بدنه و گردن ظروف را آرايش داده است. بنابر اين نقش كنده از متداولترين تزئينات كارگاههاي سفالگري بوده كه از اوايل دوره اسلامي تا قرن سيزدهم بدون وقفه ادامه داشته است.
5
ب – نقش افزوده
نوع ديگر آرايش سفالينه بي لعاب نقش افزوده است. با اين ترتيب كه پس از ساخت سفالينه تزئين را كه بصورت نقشي جداگانه ساخته شده به بدنه ظرف متصل مي ساختند نقوش اغلب بصورت طرحهاي هندسي، گياهي و در بعضي موارد طرحهائي از انسان و حيوان بوده كه بصورت قطعات خمير كوچك به ظورف سفالين الصاق مي شده است از اين نوع تزئين معمولا جهت آرايش قسمت فوقاني بدنه استفاده مي شده است. نقش افزوده با توجه به ذوق و سليقه هنرمندان سفالگر در اغلب مراكز سفالگري متداول بوده بخصوص در قرون 3 الي 7 هجري اين روش بسيار متداول و رايج بوده است.
ج- نقش قالب زده
زيباترين تزئين سفالينه بي لعاب نقش قالب زده است. نقوش و طرحهاي قالب زده كه از قالبي با نقشي منفي بدست مي آيد زيبائي خاصي را دارا مي باشد. همانطور كه در تكنيك سفالگري بحث خواهد شد، قالب منفي اصلي از جنس سفالينه سخت يا سنگ ساخته شده و نقوش مورد نظر هنرمند بروي آن كنده يا حك مي شود، سپس ظروف سفالين آماده شده داخل آن قرار گرفته و نقش قالب بر روي آن بطور معكوس نقش ميبندد.
نقوش قالب زده متنوع و عموما شامل نقش هندسي، نقش انسان، حيوان، گياه و در بعضي موارد توام با نوشته كوفي و ثلث است. اين نقوش غالبا از صحنه هاي نوازندگي و رقص يا حيوانات دونده در تزئيني چون، سرو، شاخ و برگ و گلهاي اسليمي مي باشد. از كاوشهاي باستانشناسي درنيشابور، ري، جرجان، علاوه بر كشف ظورف سفالين با نقش قالب زده قالب يا نگاتيو آن نيز بدست آمده است.
طرحهاي شماره 4-2- نمونه هاي جالبي از اينگونه قالبهاي نيشابور را نشان مي دهد.
تزئين قالب زده از اوايل اسلام تا دوره ايلخاني مرسوم بوده ولي اوج ترقي آن به دوره سلجوقي س( قرن 5و6 هجري) متعلق است و شهرهاي نيشابور و ري را ميتوان مراكز اصلي ساخت آن دانست.
[ سه شنبه 18 مرداد 1401 ] 21:42 ] [ دیجیتال مارکتر | غلام سئو ]
[ ]
